3
" [I] vilket fall som helst sa han plötsligt: 'The past forms the future, without regard to life.' Meningen dröjde kvar i huvudet, hon fortsatte fundera på den en stund efter att telefonsamtalet hade tagit slut, översatte den till sitt modersmål och konstaterade att det inte bara var vid internationella avtal och lagar som en översättning kom an på små detaljer i varje enskilt ord, utan även vid en sådan i högsta grad personlig – ja, vad? Mening. Helt enkelt mening. Om livet. Hennes liv. En mening om livet som var lika tydlig som en juridisk paragraf men som, vilket hon förundrat konstaterade, på grekiska krävde tolkningar som komplicerade den fruktansvärt … Med vilket begrepp skulle man översätta the past? Det förflutna, parelthón, och historien, istória, är inte lika täckande som the past, som ju på något vis också inbegriper history. Allt som hänt? Hänt vem? Individuell historia? Alltså det upplevda, biografi? Eller allmänt, så att säga världshistoria? På engelska lämnas allt öppet, ändå får man en känsla av högsta precision. När man översätter meningen till grekiska måste man reda ut de frågorna – och allt blir därigenom mindre tydligt och på något sätt mer begränsat, en tolkningsfråga. Har det förflutna en definierad början och ett definierat slut eller är det obestämt, när det började och om det slutade? Upprepar det sig eller var det – är det – en engångsföreteelse? Det påverkar sedan konstruktionen av det grekiska verbet, på engelska stod det i presens men i översättningen borde man kanske välja aorist eller imperfekt eller perfekt, beroende på hur man definierade vad det förflutna gjorde eller hade gjort. Och det piggade upp henne att den engelska meningen alltså uttryckte just detta: att hennes härkomst stod i strid med hennes liv – kanske var redan den insikten en översättning eller åtminstone en giltig tolkning av 'The past forms the future, without regard to life'. "
― Robert Menasse , Die Hauptstadt
4
" De haard was niet meer in gebruik sinds de woning van centrale verwarming was voorzien. De verhuurder had twee planken in de haard gemonteerd en daar boeken op gezet. Vond hij waarschijnlijk leuk en knus. Martin had dat later ook bij vrienden en bekenden in oudere Brusselse woningen gezien: boeken in de niet meer gebruikte open haard.
In Martins haard stonden verschillende Brusselse stadsgidsen, oude verfomfaaide uitgaven, waarschijnlijk door vorige huurders achtergelaten, een paar delen van een conversatielexicon uit het jaar 1914, drie atlanten, een uit 1910, een uit 1943, de derde uit 1955, en een tiental delen uit de reeks 'Klassieken der wereldliteratuur' van de Vlaamse boekenclub. 'In elk deel vier klassieke werken, hedendaags ingekort', verschenen in de jaren zestig. Toen Martin de woning betrokken had en op een avond de boeken had doorgekeken, was hij geshockeerd geweest, nee, dat is een te groot woord, onaangenaam getroffen: zou dat de vooruitgang zijn - boeken niet meer verbranden, maar enkele 'hedendaags ingekort' in een koude haard zetten? "
― Robert Menasse
8
" Die Grunderväter [der EU] aber hatten vor sechzig Jahren die radikale Einsicht, dass der Nationalismus an der Wurzel besiegt werden muss, das heißt letzlich durch die schrittweise Überwindung der Nationalstaaten.
Es geht um die Souveränität der europäischen Bürgerinnen und Bürger und nicht um die Souveränität von Nationen.
Die Idee der Nation als Solidargemeinschaft wird nun praktisch das, was sie theoretisch immer schon war: reine Fiktion. Alle Phänomene, die heute unser Leben bestimmen oder bedrängen, sind nämlich längst transnational (...).
Hätten die Briten bereits europäische Pässe gehabt, hätte bloß die englische Regierung Europa verlässen können, aber Bürger, die ihre Pässe nicht zurücklegen, wären Europäer geblieben, die sie ja sind. "
― Robert Menasse , Kritik der europäischen Vernunft. Critique de la raison Européenne. A critique of European reason.
9
" Du kannst dein ganzes Leben lang putzen, ja putze nur dein Leben, am Ende aber, wenn ausgeräumt wird, bleibt ein Dreck über! Hinter jeder Fläche, die du putzt, hinter jeder Fassade, die du polierst. Wenn du jung bist, glaub nicht, dass da noch nichts verrottet, verschimmelt und verfault wäre, wenn dein Leben plötzlich weggeräumt wird. Du bist jung und glaubst, dass du noch nichts oder zu wenig gehabt hast vom Leben? Aber der Dreck dahinter ist immer der Dreck eines ganzen Lebens. Es bleibt nur der Dreck, weil du Dreck bist und im Dreck landest. Wenn du aber alt wirst: Glück gehabt. Aber du hast dich getäuscht, auch wenn du dein ganzes geschenktes Leben lang geputzt hast – am Ende wird ausgeräumt, und was sieht man? Dreck. Er ist hinter allem, unter allem, er ist die Grundlage von allem, was du geputzt hast. Ein sauberes Leben. Das hast du gehabt. Bis der Dreck zum Vorschein kommt. "
― Robert Menasse , Die Hauptstadt
14
" Hij hield van Brussel in de vroege morgen, als de stad ontwaakte. Hij ademde een paar maal diep in, zuchtte en registreerde dat met beklemming, het waren geen zuchten van geluk. Toen hij de Grand Place overstak, bleef hij weer staan en keek: die pracht! Dit plein toonde zijn schoonheid werkelijk alleen op dit vroege uur, voordat de massa's toeristen het bezetten. Hij haatte touristen, jagend op de bevestiging van clichés die ze in hun hoofd meebrachten, mensen die hun ogen door tablets en camera's vervangen hadden, in de weg stonden en van de levende stad een museum maakten, van de mensen die hier werkten figuranten in het stadsbeeld, suppoosten en lakeien, Brussel was al een veeltalige en multiculturele stad voordat uit aller heren landen deze massa's kwamen die hier niets te zoeken hadden. [...] In het jaar 1914, had zijn grootvader verteld, was Brussel de mooiste en rijkste stad van de wereld geweest - toen waren ze driemaal gekomen, tweemaal met laarzen en geweren, daarna met gymschoenen en fototoestellen. "
― Robert Menasse
